Sấu hà thành,món ăn ngon mà dân giã!!!

by hellboy Sat Oct 16, 2010 9:46 am

Nhiều đường phố Hà Nội có những hàng cây đẹp mê hồn. Chẳng hạn đường Thanh Niên là cây hoa phượng, phố Trần Hưng Đạo, phố Trần Phú là những rặng cây sấu thân vút thẳng, lá xoè ra như những cái lọng toả đều, tròn trịa, đăng đối, suốt bốn mùa lá mướt xanh rợp bóng.

Chỉ đến những ngày cuối xuân đầu hạ, gió nồm lồng lộng lên, lá sấu mới làm từng trận mưa màu vàng cho mặt đường tơi bời lá chạy theo chân người, bánh xe. Cũng liền khi ấy, trên cành đã bật ra những chùm lộc non màu lá mạ, óng ánh trong bầu trời và chi chít những chùm hoa màu trắng tinh khiết toả vị chua chua vào hồn người Hà Nội. Chỉ một vài tuần sau, bát nước rau muống luộc đã chập chờn mảnh sấu non và mát tê cảm giác món chay tịnh chiều hè...

Quả sấu xanh là vật rẻ tiền, rẻ nhất trong mọi loại hàng hoá. Chỉ một đồng tiền lẻ không mua được gì cũng có thể mua được một vốc sấu. Và từ quả sấu xanh ấy ta có những món ăn ngon kỳ lạ. Nếu đem phơi, ướp muối ta có thứ ô mai sấu dai dai, chua dịu vào mùa thu, hoặc ngay chiều hè, bát canh thịt nạc nấu sấu, nó ngon hơn bất cứ thứ sơn hào hải vị nào trong buổi chiều nóng nực uể oải, ngại những món mỡ màng béo ngấy.

Nhưng có một món nhiều nơi khác không có, đó là món sấu dầm. Không ai có thể từ chối bát sấu dầm lúc xế chiều oi ả, đang khát, đang thèm một chút vị ngọt, vị chua, cái mát, cái thơm. Thì kia, dưới gốc cây xà cừ, một cái bàn con có bán món sấu dầm mê hoặc ấy, lên tiếng mời ta bằng cái thố thuỷ tinh đựng đầy những viên bi tròn màu xanh nhạt, nổi chìm trong một thứ nước đường tạo ra nét mờ ảo của từng quả sấu đã gọt hết vỏ… Bát sấu dầm được trao vào tay ta, có thêm chút nước đá càng hay, hương gừng thơm thoảng, miếng cùi sấu giòn sần sật, chua êm, tan vào vị ngọt của nước đường đã thắng kỹ, mới nếm thử trên đầu lưỡi đã phải uống liền mấy ngụm mới thoả khát khao.

Sấu dầm

Sấu xanh mua về, gọt hết vỏ, lóc lấy thịt quả, bỏ cái hạt sấu đi, đem chần nước sôi và ngâm phèn hoặc nước vôi trong cho sấu vẫn giữ được độ giòn, thắng nước đường vừa đủ độ rồi thả sấu vào đun thêm ít nữa, đập mấy nhánh gừng già thả vào cho thơm như một thứ trang điểm, một thứ làm duyên cho cái duyên thầm lộ ra hấp dẫn, khiêu khích vị giác và và khứu giác mọi người.

Sấu dầm xưa nay thường ăn bằng bát, gần đây mới ăn kiểu mới bằng cốc thuỷ tinh và tra thêm nước đá. Nó là món giải khát đáng yêu của mùa hè, vừa uống mà cũng vừa ăn, không gây no, không nặng bụng, lại giải khát ngay lập tức vì vị chua vị ngọt của nó. Ai thong thả hay vội vàng, đều có thể dừng chân vài ba phút, ăn một bát sấu dầm mà không tốn thì giờ, không phải chờ, không cần có bạn tri âm…

Trong các chợ lớn của Hà Nội, chợ nào cũng có những hàng sấu dầm, nhiều bà nhiều chị ngồi ăn chơi một chút để giải khát, còn mua về cho chồng con ở nhà. Nó là món quà khá bất ngờ cho gia đình, mà ai cũng thích thú vì nó khác hẳn những món quà quen thuộc như nước cam vắt, nước chanh đá, nước mơ, nước quất hoặc những thứ nước đóng chai hiện đại... Sấu dầm hình như vẫn giữ trong lòng nó chất mộc mạc, dân dã từ bao đời. Nó sinh ra từ cái cây cho bóng mát là chính, còn thu hoạch quả là phụ, không đáng kể. Phải chăng vì thế mà nó là món ngon nhưng ít người để ý đến nó, coi thường nó?

Nếu có dịp, xin mời bạn thưởng thức một lần món sấu dầm dân dã, mộc mạc mà ngon lành ấy, để thấy không cứ cái gì đắt tiền mới là quí giá sang trọng. Hay là một phần cũng tại bàn tay người phụ nữ Hà Nội khéo léo, tài ba, đã biến cái tầm thường thành điều cao sang, đầy giá trị, chỉ một lần là khó quên nhau? Nếu người thành phố Hồ Chí Minh ưa nước rau má thì người Hà Nội thích món sấu dầm từ bao đời nay là điều khá đặc biệt bởi có lẽ chỉ Hà Nội mới có nhiều cây sấu đến thế.

Một vài món khác từ sấu
Mùa sấu thường bắt đầu từ tháng 5 đến hết tháng 9 dương lịch. Những quả sấu non đầu mùa được gọi với tên sấu bao tử vì có thể ăn được cả hạt. Sấu bao tử chỉ bé bằng hòn bi ve, màu xanh nhạt, thường được làm ô mai sấu bao tử và sấu bao tử ngâm nước mắm ớt. Ô mai sấu bao tử được ngâm với đường, cùng ít gừng tươi giã nhỏ và trộn với ớt cay nồngi; cứ một lớp đường lại cho một lớp sấu, để khoảng 1 tuần sấu ngấm đường, ớt và gừng sẽ tiết hết vị chua, chỉ còn vị ngọt thanh thanh, cay cay.

Còn món sấu ngâm nước mắm ớt thì chế biến rất đơn giản. Đầu tiên, đổ nước mắm nguyên chất vào sấu, sau đó, cho thêm ít ớt chỉ thiên, chỉ 3 ngày sau là có thể ăn được. Sấu sẽ thôi vị chua làm nước mắm nhạt bớt, thứ nước này dùng để chấm rau muống hoặc cho vào nấu canh thì tuyệt vời, còn quả sấu thì có vị mặn, cay ăn kèm với mì hoặc cơm (thay cà) cực ngon.

Vẻ mặn mà của sấu cũng thường chiếm được cảm tình của các bà nội trợ. Họ mua về để nấu canh chua với thịt băm, hoặc dầm trong nước luộc rau muống. Sấu xanh bào sạch vỏ, rửa sạch, để nguyên hay cắt vòng tròn như vỏ ốc. Thịt nạc nấu với nước, thêm chút bột nêm, hớt bọt cho thanh trong, rồi thả mấy quả sấu vào. Sấu chín mềm, lại cho thêm vài lát hành, thế là đã có một tô canh vừa ngon miệng lại có tác dụng thanh nhiệt giải khát và kích thích làm tăng tiêu hoá.
(http://my.opera.com/trangxoi/blog/sau-ha)